Dik Trom zo zwart als roet in Oudendijk.

 

 Hier laat Jap Oudes een verhaal “Dik komt zo zwart als roet uit de schoorsteen gekropen” uit een boek van Johan Kieviet “Dik Trom en zijn dorpsgenoten” zich afspelen in het dorp Oudendijk.

Een voorbeeld hoe hij een verhaal uit een boek, vertelling, beleving of ervaring omzet en weergeeft in een getekend verhaal.

De locatie heeft meestal te maken met ons cultureel erfgoed.

 

Het zwarte figuurtje (Dik Trom) op de schoorsteen verwijst naar het tweede boek van Dik Trom en zijn dorpsgenoten Hoofdstuk 5.

In het kort: Dik gaat op een gegeven ogenblik met Jan en Piet zwemmen. Ze zien een pijp die uit de dijk steekt. Uiteindelijk klimt Dik erin en verdwijnt. Hij is een hele tijd weg, de jongen worden bang en gaan hulp halen. Als ze na een hele tijd eindelijk antwoord krijgen op hun geroep blijkt Dik op de schoorsteen te zitten van het Cruquius-gemaal. Die pijp kwam daar in het gebouw uit en Dik is vervolgens in de schoorsteen geklommen. Even verderop staat: ... 'en toen ze het kanaal bereikten, zagen ze Dik aan de overkant lopen. Hij was pikzwart van al het roet, waarmee hij in de schoorsteen in aanraking is gekomen."

Thea de Hilster, Schooltje Dik Trom

Toeschouwers kijken met verbazing naar het zwarte mannetje op de schoorsteenpijp. Het boerenstel dat in een tilburry de brug komt overrijden remt stevig af om ook met verbazing naar dit tafereel te kijken.

 

Vele vrouwen uit dorpen rond het IJsselmeer hebben Dik Trom opgemerkt en begroeten hem enthousiast.

Dit kleine dorpskerkje is gebouwd in gotische stijl en dateert blijkens de jaarsteen in de gevel uit 1649. Het kerkje verving indertijd een wsl houten kerkje uit de 15e eeuw, dus katholiek. Van een grote afstand lijkt de toren flink schreef te staan. Het is overigens strikt genomen geen kerktoren, maar een houten met leien bekleedde dakruiter. Het gebouw heeft een harmonieuze uitstraling. Het heeft geen religieuze functie meer, maar dient al jaren als dorpshuis. Het interieur geeft nog maar enkele overblijfselen uit het kerkse verleden prijs. Mooie dooptuin met preekstoel, 2e helft 17e eeuw. Aardig simpel tongewelf. Twee borden waarop alle vroegere predikanten zijn vermeld. Zoals al aangegeven nu dorpshuis, volop in gebruik. Boekenmarkten, concerten, exposities kunst, antiekmarkt , pubquiz, etc. Soms worden er nog burgerlijke huwelijken voltrokken.

 

De brug met die éne leuning was vroeger gelegen vóór de boerderij Oudendijk, Dorpsweg 90. Nu is deze brug weg en op de plaats waar J. Oudes deze heeft getekend is er een gekomen met één leuning. Info J.Oudes tekening gestart in 1979 en beëindigt in 1982.

De Banpaal die ernaast staat met een Eenhoorn als wapendrager der stad Hoorn is nog steeds in Schardam te zien.

 Tekstueel gebruik gemaakt van:

Oudendijk. Tekening Jaap Oudes (D. Schuitemaker)

De tekening stelt inderdaad Oudendijk voor. Alleen de zwarte figuurtjes op de schoorsteen verwijst naar het boek van Dik Trom. Oudendijk ligt langs de Beemster uitwatering; de grote sloot rechts, die uitloopt via Hornsluis in het IJsselmeer (Zuiderzee). De Banpaal die er naast staat met een Eenhoorn als wapendrager der stad Hoorn is nog steeds in Schardam te zien. Rechts hiervan kan de kerk van dit dorp zijn; echter ook die van Etersheim, waar Dik Trom werd bedacht en geschreven. De vuurtoren die we door de sluis nog zien is het havenlicht van Schardam. De brug met die éne leuning was vroeger gelegen vóór de boerderij Oudendijk, Dorpsweg 90. (mijn vader werd daar 04-02-1890 geboren). Nu is deze brug weg en op de plaats waar J. Oudes deze heeft getekend is er een gekomen met één leuning. (of is de tekening nog geen 25 jaar Oud? Info J.Oud tekening gestart in 1979 en beëindigt in 1982). Veel vrouwen op de tekening dragen de Noord Hollandse hul met het boerenhoedje of suikerskappie. Ik tel er vier. Helemaal links is Grosthuizen waar ik woon. Langs de IJsselmeerdijk bereiken we Hoorn met de Hoofdtoren aan de haven.

De stenen beer langs de Beemsteruitwatering is in Oudendijk gedeeltelijk van in een punt gemetselde stenen en deels een eenvoudiger betonnen muur. Beide waterkeringen komen op de tekening voor. Dit werd als extra veiligheid na de watersnood van 1916 aangelegd. Linksboven zien we nog een vrouw met de Noord-Hollandse hoofdtooi; een gouden oorijzer, een kanten muts met geplooide staart en een kaphoedje met veren of kiep daarboven op. Helemaal rechtsboven een Huisvrouw met Isabee. Het boerenstel komt in een tilburry de brug overrijden.

 

Jean Passant, april 2022