Brugge met Paardenmolen, Janssens Pierre op het Walplein.

 De compositie van deze tekening is een “Dynamische compositie”.Dynamisch betekent “beweeglijk” of in “beweging” Een dynamiek in een compositie krijg je door:

   Diagonale of schuine richtingen

·       Gebogen richtingen

·       Gebruik van verschillende vormen

·       Beweeglijke vormen

·       Kleurcontrasten

·       Ritmische herhalingen van vorm, kleur en richting.

In mijn Blog gaat Jan Nobel hier dieper op in zijn artikel “Hoe componeerde Jaap Oudes zijn tekeningen?” https://dirkjaapoudes.blogspot.com/

 De tekening is kleurpotlood op papier en heeft een afmeting van 65x50 cm. en gedateerd 1973.

Jaap Oudes was verzot op circus en kermis en daarbij met name de draaimolen/paardenmolen. Zodra hij tijdens zijn reizen een draaimolen/paardenmolen zag trok hij daar als door een magneet aangetrokken op af.

Hier zal het ook zo gegaan zijn. Bij een bezoek aan Brugge is hij deze Paardenmolen van Pierre Janssens tegengekomen. Hij tekent hier de molen op het Walplein in Brugge op het moment dat deze afgebroken wordt. Dit te zien aan de medewerker die een circuspaard wegbrengt.

Paardenmolen van Janssens Pierre.

Het kloppend hart van de paardenmolen op deze foto werd ontworpen en gemaakt door het familiebedrijf in de Roeselarestraat te Zonnebeke. De kracht kwam van een stoommachine die via een tandradsysteem de paardenmolen liet draaien. De paardenmolen werd omstreeks1973 geklasseerd en via subsidies hersteld bij de firma Hoflack in de Roeselarestraat. De laatste keer dat de paardenmolen in het openbaar in België draaide was vermoedelijk te Brussel voor eigenaar Mr. Pierre Janssens. De molen was aanvankelijk van de familie Becquart, die ging dan later naar zijn schoonbroer Pierre Jansens en werd nog later verkocht aan de heer François Kopp die er nu nog op heden, oktober 2014, mee rondtoert in Frankrijk.

Walplein.

De aandacht in deze tekening gaat van rechts de paardenmolen, naar links het Walplein.  Dit getekend verhaal gaat dan ook voornamelijk over het Walplein met de door Jaap Oudes als interessante objecten en activiteiten. Maar ook het Belfort dat over de huizen heen gluurt en nieuwsgierig kijkt wat er allemaal op het Walplein gebeurt.

De getrapgevelde huizen waarin nu zich nu de Chocolaterie van Jean de Bruges zich bevindt weerspiegelen de rijke historie en geschiedenis van het plein

Getrapgevelde huizen op het Walplein

Kantklossers op het Walplein.

 

Linksboven zien we bij een kantkloster een beschermengel of engelbewaarder. Figuur met vleugels duidt erop dat we net een engel te maken hebben.

 Wat zijn Engelbewaarders of Beschermengelen?  (enkele citaten)

1)   De Engelbewaarders of Beschermengelen zijn volgens de christelijke traditie de engelen die zijn aangesteld om de mensen te behoeden voor het kwaad. Geloofd wordt dat God aan iedere mens, dus niet alleen aan de gelovige, een eigen beschermengel heeft toegewezen. Uit https://kro-ncrv.nl/katholiek/encyclopedie/e/engelbewaarders

2)    Beschermengelen In de christelijke context treden beschermengelen op als echte beschermheren. Ze begeleiden de levensloop van de mens op zoek naar het heil. Uit: Hebben engelen vleugels. file:///C:/Users/jaoud/Downloads/5270-Artikel%20Tekst-14471-1-10-20170814.pdf, Sibylla Goegebuer, adjunct-conservator Museum voor Volkskunde Brugge

Linksonder zien we een Kantkloster met een Begijn die een peer aanreikt. Het lijkt dat de bloesem er nog aan zit.

Door de zoete smaak van de peer staat hij symbool voor goedheid en zinnelijkheid.

Hier zien we een visverkoopster.

 Informatie aangereikt door Inge MUS, Adjunct-Directeur CVO SNT te Brugge. 

1. Het Walplein was niet specifiek voor visverkoop. De echte eerste vismarkt was op de hoek van de Grote Markt, maar werd dan verplaatst naar het huidige Vismarktplein, oorspronkelijk niet overdekt, tot de architect Jan Galloigne er een neoclassicistische galerij van maakte in 1820 en de visverkoop er nog steeds gebeurt.

2.  Op het eerste zicht is het, aan de tekeningen, moeilijk te zien of het ’n Brugse of Nederlandse vissersvrouw is, maar, gezien de afbeelding in Brugge afspeelt, zou ik het toch als ’n Brugse vissersvrouw. Als kind heb ik melk- en visverkoopsters zo zien lopen, met ’n juk op hun schouders. Deze vrouwen liepen door heel de stad rond met hun koopwaar, vooral daar waar veel volk was, o.a. op de markten/

 3. Zwaan vervoert begijn.

Volgens een legende is de zwaan hier terechtgekomen omdat de Bruggelingen eind 15^de eeuw Pieter Lanchals hebben terecht gesteld. Hij was een vertrouweling van de Habsburgse vorst Maximiliaan van Oostenrijk. Als vergelding zou Maximiliaan de Bruggelingen verplicht hebben om eeuwig lang zwanen (toen ook omschreven als lanchals, een lange hals) te houden op de stadsreien.

Zwanen zwemmen hier al sinds de Middeleeuwen rond langs de vesten. Pieter Lanckhals had ’n zwaan in z’n schild en, via zijn levensverhaal, bestaat de legende dat de Stad voor altijd voor zwanen moet zorgen, om de eer van de destijds, door Maximiliaan van Oostenrijk, ten onrechte terechtgestelde Pieter Lanckhals, te wreken, verwijzend naar de lange hals van de zwaan (Lanckhals)

 Het begijntje op de zwaan is eerder ’n bedenking van Jaap Oudes zelf, die verwijst naar de begijnen in ‘s Hertogenbosch, waar, in de Snellestraat, naast het huis van de Begijnen ’n bordeel was “’t Swaentje“. De “klanten“ van ’t Swaentje misten soms wel eens van deur en kwamen dan bij de begijntjes terecht!

 In Brugge zelf worden Begijntjes niet zo afgebeeld, al ligt het Begijnhof, uiteraard, aan het Minnewater, dé plaats voor de zwanen!

Rijtoer door Btugge.

Hier voert Jaap Oudes zijn trouwe metgezel Pallieter vergezelt van zijn Marieke (verhaal Felix Timmermans), op. Mogelijk zijn zij op huwelijksreis in Brugge en laten zij zich rondrijden. Of zij bewust zijn van de prachtige omgeving val te betwijfelen.

 Dank aan Dirk Lagast die als intermediair met de deskundigen uit Brugge voor mij is opgetreden. Dirk Lagast is Griffiemedewerker bij de Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (het kleine parlement van de Vlamingen in Brussel) en voorzitter van het OCMW te Koekelberg. In zijn vrije tijd leidt hij groepen in Brussel rond.

 

Jean Passant, december 2021